La Tourette - Licht

Tijdens het ontwerp had le Corbusier problemen met het goed natuurlijk verlichten van alle ruimtes, voornamelijk bij de grote ruimtes zoals de eetzaal.

De oplossing was simpel: Gevel hogen golvende glaspartijen zouden genoeg licht binnen laten om de ruimte te verlichten. Zo gezegd zo gedaan, de enorme glaspartijen werden ontworpen door Xenakis.

De Kerk

In de kerk word het licht op verschillende manieren geregeld, zie afbeeldingen.

In de hoofd ruimte zijn sleuven in wanden omgebogen om licht op te vangen, is er een grote verticale sleuf gemaakt en is een horizontale sleuf gemaakt in het dak.

In de bij ruimte wordt het licht geregeld via licht kanonnen die diffuse licht afgeven.

Vomsoorten, vormconcepten en vormbeginselen

Vormsoorten:

Collectie

Stapelen:

Vormconcepten:

Overhuiven

Gat in muur:

Vormbeginselen:

Relatie tot tijdperk

De ontwerper:

La Tourette - 4 Begrippen

Vier begrippen uit het boek "Zo doe je dat" die betrekking hebben op La Tourette.

Vorm soorten:

Herhaling:
De slaapcellen worden op de bovenste verdieping steeds herhaald.

Stapelen:
De bouwlagen zijn op elkaar gestapeld, meevormend met de berg. Zo is het oppervlakte van de onderste laag kleiner dan de oppervlakte van de bovenste laag.

Vorm concepten

Maat:
In het klooster heeft le Corbusier zijn eigen maatsysteem toegepast: le Modulor. Dit is terug te vinden in de slaapcellen die een maar hebben van 1,83 x 5,93 x 2,62 meter. Deze maten zijn gebaseerd op de maten van de mens.

Open en dicht:
Het gebouw heeft zowel een open als een gesloten gevelstructuur. Dit verscheeld per functie. Bij de gebruiksruimtes is de gevel open gehouden terwijl deze bij de gangen juist meer gesloten is.

Shodan house

Ik ben deze week begonnen met een lijnenstudie van de achtergevel, dit is op de volgende schets uitgelegd:

De onderste rij verticale lijnen hebben een relatie met de dragers,

De verticale lijnen op de 1e verdieping hebben te maken met de ruimten die daarachter (binnen) in het huis zitten.

Op de 2e verdieping gebruit hij links de opzet van de begane grond en rechts laat hij de verticale lijnn van de 4e verdieping doorlopen. Dit doet hij om geen saaie gevel te creëren maar variatie te geven, evenwicht en rust uit te stralen.

Dit rechtse vervolg zich op de 3e verdieping.

Waarop op de 4e verdieping horizontale lijnen te vinden zijn die de grote hebben van de vloer + hekhoogte.

Het dak heeft de dikte die ook gebruikt werd in het basisvlak.
De groene horizontale lijnen zijn de vloeren, zonder abnormale afwijkende dikte.

Hierna ben ik de ruimten gaan analyseren aan de hand van een simpele maquette, 1 opgebouwd uit de plattegrond van de begane grond vloer en 1 opgebouwd uit de gevel aanzichten. Van hieruit kreeg ik een beter beeld van het Shodan house. Als eerste begin ik met de maquette opgebouwd uit de begane grond plattegrond. Zie hieronder de maquette:

Uit deze maquette kon ik het volgende afleiden,

- Geen binnen deuren, zodat de ruimten 1 ruimte lijken in plaats van allemaal afzonderlijke ruimten

- Zeer grote woonkamer, uitgebreid met een relax hoek

- Lichinval vooral van de zijgevels en dus niet vanuit de achtergevel, het directe licht word tegengegaan door de bebossing om het huis
- Verdiepte entree

- 3 dubbele deuren voor de woonkamer naar de achtertuin om meerdere looprouten te creëren

- Begane grond kleiner dan 2e, 3e en 4e verdieping

- Het kolom raster wat zich heeft vormgegeven ten opzichte van de begane grond, de buitenste kolommen omheinden de begane grond ruimte.

Dan heb ik nog een volgene maquette gemaakt:

Uit deze maquette kon ik het volgend afleiden,

- De open zijgevels die voor het meeste deel van het licht zorgen in het huis, direct licht tegen gegaan door de bebossing

- Locatie van het gat in het dak van het huis. Gepositioneerd boven en meerlaags open terras. Het terrras linksboven ten opzichte van de achtergevel. Gat dus zo gepositioneerd om meer openheid en licht te creëren op het terras.

- Dak volledig los van de gevels, slechts verbonden met de kolommen. Het zwevende dak dus.

- Bovenste 3bouwlagen grotere binnenoppervlk hebben als de 2 onderste bouwlagen. Dit is niet te zien vanuit de voorgevel omdat de voor en achtergevel 1m tot buiten het oppervlak rijkt. De lengte dat de bovenste bouwlagen groter zijn.

- Er word veel aandacht besteed aan de lichtinval in de ruimte, Le Corbusier gebruik namelijk vele bandramen om privacy te creëren en de optimale lichtinval in de ruimte te verkrijgen

La Tourette

Midden in de natuur, in een vallei die overloopt in een bos in de buurt van Lyon, Frankrijk, staat La Tourette. Het land was aangekocht na de tweede wereld oorlog en le Corbusier kreeg de opdracht een klooster en kerk te bouwen voor de Dominican Order.

La Tourette is gebouwd tussen 1956 en 1960 en wordt beschouwt als een van de belangrijkste gebouwen van de laat moderne stijl.

Het gebouw domineert zijn omgeving.

Volume:

Het klooster vormt een U rond de binnentuin, de kapel sluit deze af. De kapel is van het klooster af gebouwd omdat deze een ander doel had, hij was voor iedere gelovige.

Opbouw:

Vanwege de vorm van de vallei kon het klooster niet op traditionele wijze gebouwd worden. Le Corbusier kwam met een oplossing.

Het gebouw word vanaf boven naar beneden bekeken, eerst het dak, dan de verdiepingen en als laatste de kolommen.

Op de bovenste verdiepingen bevinden zich de slaapkamers.
Op de middelste vloer bevinden zich o.a. de bibliotheek, studie en werkplekken en de bibliotheek.
Beneden zijn de eetzaal en de kerk.

Gevels:

Andere gevels voor andere functies

Aan de kant van het binnenhof van het klooster zijn grote betonnen elementen geplaatst. Deze worden onderbroken door horizontale storen glas, waartussen vreemd gevormde blokken zitten, dienend ter ondersteuning. Hierachter bevinden zich de gangen die zich naar de cellen leiden.

De cellen zijn ontworpen op basis van het Modulor, ze zijn 5.92m diep, 1.83m breed en 2.62m diep. Aan de cellen grenzen loggia’s en is er gebruik gemaakt van brise-soleils, permanente zonwering.

Aan de buitenkant van het gebouw bij de onderste verdiepingen zijn de ramen verdiepingshoog. De glasoppervlaktes worden echter onderbroken door smalle betonnen bladen die in een ritmische vorm zijn geplaatst.

Aan de kant van de binnenthuis zijn deze gevels uitgevoerd in grote vierkanten van beton met daarin ramen in de patronen van Piet Mondriaan, ook wel de Mondriaan ramen genoemd.

De Kerk

Naarst het klooster ligt de kerk. Deze is vanuit de buitenkant niet betreedbaar. Vanuit het klooster komen twee bruggen elkaar tegemoet in een atrium waar ook een derde brug begint. Deze lijd naar de kerk.

De kerk heeft een kruisvorm, bestaande uit een rechthoekige hoofd vorm met daaraan twee ruimten. Het licht wordt geregeld via een groot verticaal raam en een horizontaal dakraam. Ook zijn er licht-kanonnen in het dak toegepast. Tijdens het ontwerpen van deze kerk heeft Le Corbusier gekeken naar de stand van de zon, hoe deze op en onder gaat. Dit is verwerkt in de kerk.

Punten van Le Corbusier

Groene daken, dakterras, het oppervlakte wat je gebruikt terug geven aan de natuur.
Kolommen, tot wel 10 meter
Strook-ramen
Vrije gevel en vrij vloerplan

Unite D'habitation

Analyse Unité D'habitation

Het idee achter Unité D'habitation is het creeeren van een perfecte stad in een gebouw.
Het gebouw moest van alle gemakken voorzien zijn zodat de bewoners bij wijze van spreken het gebouw niet meer uit hoefden.

Zoals op onderstaande afbeelding te zien is, is onder het gebouw ingericht als parkeerplaats,

onderin zitten de servicefaciliteiten van het gebouw, daarna volgen de appartementen die aan een "straat" liggen. Middenin het gebouw is er een shopping street met winkeltjes.

Bovenin is een daktuin met zwembad, fitnessruimte en crèche.

Zoals in onderstaande afbeelding te zien is, beslaat elk appartement 2 verdiepingen. Je komt het appartement binnen via de "straat".

Hieronder een impressie van de gezamelijke "straat" waaraan de deuren van de appartenten grenzen. Het onderste appartement heeft de deur links in de gang. Het bovenste appartement heeft de deur rechts van de gang.

Zoals in onderstaande afbeelding te zien is, middenin het appartement de slaapkamers en de badkamer, met aan de ene zijde en aan de andere kant leefruimte.

De ruimte die je binnenkomt vanuit de "straat" dient als gang met keuken met een trap naar boven of benede.

In deze afbeelding is ingezoomd op één appartement.

VORMSOORTEN EN VORMCONCEPTEN

Het gebouw Unite D'habitation ga ik analyseren op VORMSOORTEN en VORMCONCEPTEN.

VORMSOORTEN

Bij het ontwerp van Unite D'habitation valt op dat le Corbusier voornamelijk gebruik gemaakt heeft van de vormsoorten Collectie en Stapelen.

In onderstaande afbeelding is dat duidelijk te zien aangezien je een steeds terugkerend patroon kunt ontdekken tussen twee doorgetrokken dichte horizontale lijnen. Deze collectie aan patronen van dichte lijnen laat weer vierkanten en rechthoeken ontstaan in het vlak die eruitgesneden lijken te zijn.

Doordat dit patroon steeds terugkeert van de begane grond tot aan het dak (echter, elke verdieping is het spiegelbeeld van de vorige verdieping) kun je spreken van een COLLECTIE van patronen die zich opSTAPELEN in het gebouw.

Echter, als je het gebouw goed bekijkt zie je dat Le Corbusier expres één laag uit een vlak in dit gebouw een afwijkend patroon geeft zodat het ritme in het gebouw niet helemaal hetzelfde is waardoor het gebouw saai zou kunnen worden.
Dit afwijkend patroon is ook in de voorgevel (onderstaande afbeelding) goed te ontdekken.

VORMCONCEPTEN

Deze DISCONTINUITEIT van patronen in het gevelbeeld is meteen één van de VORMCONCEPTEN die ik wilde bespreken. Andere Vormconcepten die in dit gebouw terugkomt zijn CONTRAST en OPEN en DICHT.

Zoals in bovenstaande afbeeldingen te zien is bestaat de schil van het gebouw namelijk voornamelijk uit OPEN stukken die omlijnd worden door DICHTe lijnvormige vlakken.

In het interieur is het echter totaal andersom. Zoals in onderstaande afbeelding te zien is, bestaan de binnenmuren van het gebouw meer uit DICHTe vlakken waarin zich OPEN stukken bevinden.

Shodan house en het waarom?

Het Shodan huis, liggend in India;Ahmadabad en gebouwd in 1956 door Le Corbusier.

In een eerdere presentatie heb ik het shodan geanalyseerd aan de hand van objecten. Nu ga ik me afvragen waarom Le Corbusier deze objecten gebruikte in zijn gebouw.

De volgende aspecten ga ik toelichten de primaire elementen, het basisvlak, het zwevende dak, het kubus volume, de open achtergevel, zijn geometrieke vormen, de circulatie, de openingen, de organisatie, de schaal en de repetitie van bepaalde elementen in het gebouw:

Het basisvlak gebruikt Le Corbusier om aan te geven welke plek op de grond zijn gebouw inneemt. Dit om een duidelijke referentie te geven waarop het gebouw staat.

Het zwevende dak gebruikte Le Corbusier om zijn gebouw te omhuiven. Het zwevende op lucht brengt le Corbusier om deze omhuiving te versterken. Daarbij gebruikt le Corbusier het licht wat door deze spleet komt voor verichting in het gebouw waardoor hij 2 vliegen in 1 klap slaat.

Het kubusvolume gebruikt Le Corbusier om rust uit te stralen maar ook om het gebouw kleiner te laten lijken als het werkelijk is. Het mooiste ervan is is dat je op het eerste gezicht niet kunt afleiden of er nou 3 bouwlagen inzitten of 5 bouwlagen.

De open achtergevel gebruikt Le Corbusier voor uitzichtlijnen en lichtinval voor de ruimten die aan die open gevel grenzen. Het is een denkbeeldige veruiming van de ruimte. Deze veruiming die nog versterkt worden door het doorlaten lopen van muren en vloer in de richting van de kijklijn. Dit tot zover om direct zonlicht ook nog eens tegen te gaan.

Geometrieke vormen gebruikt Le Corbusier om rustgevende vlakken te vormen. Wanneer hij dat nie zou doen zou hij een hele drukke gevel kijgen met veel ornamenten.

De circulatie in het gebouw gaat volgens een netwerk en een zijdelingse aanloop tot het gebouw. De zijdelingse aanloop is zo ontworpen zodat met recht op de duidelijk aangegeven entree van het gebouw loopt. Tijdens deze wandeling is het personeelsgebouw te zien maar alleen wanneer men dat echt wil. Men zou daarvoor soort van rechtsachterom moeten kijken. Dit doet hij om het hoofdgebouw op te laten vallen en het personeelsgebouw daarintegen niet.

In het gebouw is een netwerk van ruimten zo gesitueerd dat gezamelijke ruimten op de begane grond zitten en privé ruimten de bouwlagen daarboven met op de 2e verdieping 2 dakterrassen van 2 bouwlagen. (zie foto)

De openingen in de gevel, de hoek in de voorgevel, de opening in het dak en de U-vormen ten opzichtte van de plattegrond zijn kortweg allemaal zo gekozen om een optimaal lichtinval te krijgen in de ruimtens die daaraan grenzen. Het weghalen van een hoek in de voorgevel en de rechthoek voor het dakterras zorgen er estetisch ook voor dat het gebouw niet saai is maar vanaf elke positie om en in het gebouw men anders kan kijken naar het gebouw, hij gebruikt het om de gevel niet saai te maken, maar een sculptuur.

De maten van de ruimten en gebouwen zijn gebaseerd op de principens van modular. Dit om het huis perfect af te stemmen op de gebruikers/bewoners.

Shodan House vormsoorten en vormconcepten

De VORMSOORTEN collectie en stapelen ga ik hieronder analyseren op het Shodan house van Le Cobusier:

In het Shodan huis zijn overal geometrieke vormen/vlakken/openingen/etc te vinden. Deze geometrieke vormen zijn gerelateerd tot de ruimten in het gebouw(functioneel). Tezamen zorgen de vormen voor een collectie. Dit word het meest duidelijk gemaakt op de achtergevel:

Het gebruik van de vierkante en rechthoekige openingen waarvan telkens minimaal 2x dezefde vormen te vinden zijn zorgt voor een collectie. De samen hang tussen deze vormen word teweeg gebracht door het stapelen van deze geometrieke vlakken. Het gebruik van beton en het zien van de constructie en wetende hoe de verbindingen zijn gemaakt zorgt voor een 'solide' indruk.

De VORMCONCEPTEN schaal, overhuiven, omheinen en gat in de muur ga ik hieronde analyeren, ook op het Shodan house van Le Cobusier:

In het shodan huis word door middel van de schaal het huis opvallend in zijn omgeving. Visueel voor het oog lijkt het gebouw uit 3 bouwlagen te bestaan. Dit zijn er echter 5. Doordat dit 5 bouwlagen zijn is het een groot gebouw wat ondanks de hoge bomen nogsteeds opvalt in zijn omgeving. Ook omdat de bomen evenhoog zijn als het gebouw zelf.

Het personeelgebouw is ook in verhouding tot het hoofdgebouw ontworpen. De maten refereren namalijk naar de maten van het hoofdgebouw. Dit is duidelijk te zien op de plattegronden en in de gevelaanzichten:

Het dak waarvan de dragers zichtbaar zijn is een opvallend object van het gebouw. Le Corbusier overhuifde hiermee zijn Shoda huis. Zijn dak loopt dan ook precies tot de rand van de muren. Te zien op de foto hierboven van de achtergevel. De muren omheinen daarbij weer de ruimte zelf, verminderd door de openvlakken in de achtergevel, die visuele zichtlijnen doorlaat richting het oneindige.